Vertrouwen opbouwen wil zeggen er voor zorgen dat mensen u zien als een betrouwbare partner. Dat is voor bijna iedereen een essentiële vaardigheid. We willen immers allemaal als betrouwbaar gezien worden en we werken liefst met mensen die we ook echt kunnen vertrouwen.
Er wordt heel wat nonsens verteld en schreven over vertrouwen, de aanpak om vertrouwen te verwerven is echter zeer eenvoudig, zo eenvoudig dat we het bijna niet kunnen geloven. Het heeft alles te maken met onze neiging om lineair causaal te denken.
Een praktijk voorbeeld
Mijn oudste dochter wilde al lange tijd cavia’s hebben. Cavia’s zijn leuke doch schuwe diertjes. Ze had gehoopt vanaf dag één de beestjes te kunnen knuffelen en ermee te kunnen spelen. Maar zo eenvoudig is dat niet. Ze kruipen weg onder kasten en zetels, verschuilen zich achter al wat hen het gevoel van veiligheid geeft.
Pas nadat we meerdere malen de cavia’s uit hun kooitje haalden en dat ze keer op keer ervaren konden dat we hen geen kwaad willen doen, beginnen ze ons langzaam te vertrouwen. Hoe meer en hoe vaker je hen dit laat voelen, hoe sneller ze je zullen vertrouwen.
Nu is spelen met de cavia’s eenvoudig. We zetten het deurtje open en ze komen spontaan naar ons toe om gestreeld en geknuffeld te worden. Meer nog, wanneer we ze niet regelmatig loslaten worden ze geïrriteerd en beginnen ze zelf tegen het poortje te duwen.
Dierenproeven en mensenwerk
Natuurlijk zijn cavia’s geen mensen. Maar het systeem werkt net zo. Het werkt bij honden, katten, dolfijnen, leeuwen en zowat elk ander dier. We delen immers de zelfde evolutie.
En één zaak is duidelijk in ons brein ingeplant. Dat is het lineaire causale denken. We zien A gebeuren en zien er B op volgen. We ervaren opnieuw A en zien B volgen en hup, we hebben een lineair causaal verband gelegd. Dat wordt een geautomatiseerd denkpatroon. (Een denkpatroon waar bijvoorbeeld ook oplichters dankbaar gebruik maken).
Dat zelfde systeem kunnen we eenvoudig gebruiken om vertrouwen op te bouwen bij anderen. De beste leiders gebruiken het constant. En ook u kan het toepassen in alles wat u doet. Vertrouwen opbouwen is met andere woorden een gewoonte.
Het systeem
Hoe pakt u het aan? Eenvoudig. Beloof iemand iets, en voer het exact zo uit. Beloof iemand nog iets en doe het weer exact zoals afgesproken. Herhaal dit met vaste regelmaat en mensen zullen u zal vertrouwen opbouwen.
Hoe vaak moet u dit doen? Zo vaak als nodig. Bij sommigen volstaat het om dit enkele malen te doen, bij anderen zal u het weken moeten volhouden. Maar het werkt steeds en zonder uitzondering.
Welke zaken moet u zo doen? Dat maakt niet uit, u dient er alleen voor te zorgen dat het niet steeds de zelfde zaken zijn die u doet. Vertrouwen opbouwen gaat dus over een breed spectrum aan acties. Een zelfde structuur die op andere manieren herhaalt wordt werkt dan ook sneller en efficiënter dan steeds het zelfde te doen.
Een voorbeeld van vertrouwen opbouwen
U start een nieuwe job en u zit in een omgeving waarin u voelt dat anderen u niet echt vertrouwen. U krijgt een nieuwe functie wat ook wantrouwen bij andere opwekt… wat dan ook. Vertrouwen opbouwen zou dus bovenaan op uw lijstje moeten staan. Dit zijn enkele mogelijkheden die u heeft;
- Beloof iemand informatie per email en stuur ze door
- Laat anderen iets voor u doen en bedank hen
- Beloof iemand een koffie mee te brengen en doe het
- Vraag anderen hulp en luister echt
- Beloof iemand een interessant boek mee te brengen en doe het
- Doe beroep op anderen en laat hen toe u hun ervaring over te dragen
- Beloon anderen openlijk voor hun inspanningen
- Betrek anderen bij leuke of interessante projecten
- Beloof iemand hem of haar te komen halen om samen te gaan eten en doe het
- Geef anderen erkenning voor hun inzichten en resultaten
- Beloof iemand hem of haar op de hoogte te houden van iets en doe het
- …..
Vertrouwen opbouwen; de valkuil
U kan zelf ook probleemloos tal van andere zaken bedenken die in uw situatie van toepassing zijn. Zolang u exact en tijdig uw belofte houdt, werkt het. Maar let op, er zijn immers wat valkuilen die u net het tegengestelde effect kunnen opleveren.
Probeer nooit onder een belofte uit te komen, zelfs al is het gerechtvaardigd. Indien u beloofde om 12.30 met iemand te gaan eten, doe het dan op dat tijdstip, exact! Kan u niet door dwingende omstandigheden, verwittig dan en maak onmiddellijk een nieuwe afspraak die u zeker moet houden, zo niet verliest u aan betrouwbaarheid en geloofwaardigheid.
‘Vergeet’ nooit geen beloftes, hoe klein en onbelangrijk ook! Dat is funest voor het vertrouwen dat anderen in u hebben. Kleine zaken durven we wel eens vergeten omdat ze ‘niet echt belangrijk zijn’. Jammer, maar ons brein maakt dat onderscheid niet op emotioneel niveau. Een kleine belofte niet nakomen is net zo erg voor het vertrouwen als een grote belofte niet nakomen.
Zoek dus nooit geen excuses. Een excuus om een belofte niet na te komen is dan ook erger voor het opgebouwde vertrouwen dat al de rest wat u kan doen. Niet voor niets zegt men dat vertrouwen en reputatie traag te voet aangewandeld komen maar vaak met een sportwagen vertrekt.
Vertrouwen verliezen is meestal gebaseerd op één klein foutje, vertrouwen winnen is gebaseerd op een lange volgehouden inspanning. Het is niet moeilijk, maar vergt wel discipline en energie!
Het voordeel van vertrouwen
Mogelijk denkt u dat vertrouwen opbouwen voor u niet baan de orde is. Maar denk dan nog eens diep na. Vertrouwen is de motor die u helpt om resultaten neer te zetten. Zonder vertrouwen van anderen kan u immers moeilijk functioneren. Maar indien u het vertrouwen van anderen geniet, zal u als een speer vooruit schieten. U heeft dan meer tijd (minder ongenoegen of onwil bij anderen), meer daadkracht (zaken gebeuren sneller en efficiënter) en meer inzicht in de realiteit (mensen zullen u zaken vertellen die ze anders niet doen).
Managers die geen vertrouwen genieten, lopen steevast tegen zichzelf aan. Ze moeten mensen permanent vervangen, hun teams leven in onmin en ongenoegen. Ze zullen fouten verbergen en minder presteren… Kortom, vertrouwen is een reserve waar u nooit voldoende van heeft.
