Eventjes tot rust komen, zo nu en dan, is belangrijker dan u denkt. Sommigen onder ons zijn gezegend met een schijnbaar aangeboren vermogen dit te doen. Anderen, het merendeel onder ons, worstelen er dagelijks mee.
Het is geen bewust gevecht, het uit zich in tal van kleine dingen als prikkelbaarheid, moeite om ‘op gang te komen’, net wat minder verdraagzaamheid, vermoeidheid en veel meer van die kleine zaken. Misschien lijkt het allemaal niet zo abnormaal, maar onderhuids spelen zich tal van processen af die u op termijn een hoge prijs zullen kosten. Het wordt tijd om eventjes tot rust te komen!
Waarom is eventjes tot rust komen zo belangrijk?
De belangrijkste reden is uw fysieke en mentale gezondheid. U kan ons lichaam en geest vergelijke met een sportwagen die zijn weg door de jungle moet banen. Onze evolutionaire uitrusting is gebaseerd op een wilde omgeving die, alhoewel vrij simpel, vol met directe gevaren zat.
Wat ons toegelaten heeft om als soort zo ver te komen, is nu net datgene wat het ons vandaag moeilijk maakt. Onze omgeving is veel complexer geworden. Het aantal signalen dat we opvangen is een veelvoud van wat we vroeger op de savanne of in de jungle tegen kwamen. Gevaren zijn zelden nog direct meer spinnen zich uit over langere tijdsperiodes.
Wat is het probleem?
Ons denken, dat ons tot technologie en onze moderne omgeving leidde, mag dan al mee geëvolueerd zijn, onze basisinstincten en de onbewuste biochemie van ons lichaam deden dat niet. Die veranderingen nemen veel meer tijd in beslag.
Hierdoor reageren deze nog steeds als in lang vervlogen tijden. Ze zien alles wat we als bedreiging ervaring (van te hoge workload tot sociale conflicten) als imminente dreigingen, en reageren daarop door ons lichaam in staat van paraatheid te brengen.
Dit gebeurt door de aanmaak van hormonen als bijvoorbeeld adrenaline, noradrenaline, cortisol. Deze brengen ons in een staat van hyper paraatheid, maar dit was bedoeld om directe gevaren te overleven. De aanval van een leeuw bijvoorbeeld. Eens het gevaar geweken, konden we eventjes tot rust komen.
De impact van paraatheid
Deze hyper paraatheid laat ons toer meer te verzetten, maar doet tevens een grote aanslag op ons lichaam en de reserves die we hebben. Wanneer het om overleven gaat, is dat natuurlijk geen probleem. Maar zoals we al aangaven, de gevaren waar we ons vandaag de dag zorgen over maken – en die dus deze reactie in gang zetten – gaan niet weg op enkele minuten.
Ons instinct blijft gevaar voelen en blijft stresshormonen aanmaken. Die aanslag op ons lichaam leidt tot tal van onwenselijke zaken. Van oververmoeidheid tot lusteloosheid, van depressie tot burn-out en nog een hele reeks andere onwenselijke bijverschijnselen van onze moderne cultuur.
Eventjes tot rust komen is noodzakelijk, zo nu en dan, om onze instincten te laten weten dat ze kunnen stoppen met de aanmaak van zaken die ons niet dienen. Het is het enige echte medicijn tegen stress en overbelasting. Het is niet alleen een geestelijke noodzaak, maar een urgente fysische grondvoorwaarde om optimaal te kunnen blijven functioneren.
Eventjes tot rust komen? Waarom zou u?
Met meer dan 200.000 mensen in België alleen al die voor lange tijd thuis zitten omwille van deze reden, is het een noodzaak. Met meer dan 600.000 mensen die aangeven ‘wel eens last te hebben van’ zal de nood alleen maar groter worden.
Het mag dan al stoer staan om te zeggen dat u die uitzondering bent, en mogelijk bent u dat, maar de kans is zeer groot dat deze sluipmoordenaar het ook op u voorzien heeft.
Zoals tal van lichamelijke processen, kent ook stress een trage opbouw. Het bouwt zich op, het is een accumulatie van omstandigheden. Daardoor merken we het niet echt op bij onszelf. We voelen ons natuurlijk wel eens een dagje wat minder. Maar door de band genomen, lijken we even goed te functioneren als immer. We merken immers de trage aanslag op onze gezondheid niet direct op.
De realiteit klopt aan de deur
Maar op een dag klopt de realiteit op de deur. (Ik mocht het zelf een vijfentwintig jaar geleden zelf ook meemaken). Dan gaat plots het licht uit. Misschien dooft het langzaam en sleept u zich van dag tot dag verder tot het niet meer gaat. Evenzogoed kan het plots gebeuren.
Natuurlijk heeft u al waarschuwingen gehad. Onbestemde angsten, de occasionele hyperventilatie, chronische vermoeidheid, lusteloosheid, prikkelbaarheid, geen energie om ergens aan te beginnen, grotere vatbaarheid voor kleine aandoeningen, stemmingswisselingen zonder directe aanleiding…
Zoals zovelen onder ons, doet u die misschien af als ‘een griepje’, even een slechte dag of een ‘dipje’. Maar ontkomen zal u er niet aan, indien u deze signalen negeert. Het is de realiteit die u aanmaant eventjes tot rust te komen.
Actie ondernemen
Zelfs indien u bovenstaande signalen niet opmerkt, dan nog zal het lonen om met vaste regelmaat eventjes tot rust te komen. Al brengen al die stresshormonen u in een staat van hyperparaatheid, dit duurt slechts eventjes. Daarna moet u er de prijs voor betalen. Die prijs betaalt u met vermoeidheid en verlaagde productiviteit, minder focus, verminderede reactiesnelheid en verminderd concentratievermogen.
We moeten dit echter niet ondergaan. Er bestaan manieren om ons te wapenen tegen de stressreactie van ons lichaam. En zelfs indien u in een stressreactie zit, dan noig helpen deze om de nare gevolgen ervan af te zwakken of zelfs helemaal te doen verdwijnen.
Voordelen van eventjes tot rust komen
Rus, echte geestelijke rust, is iets wat u zelf kan organiseren in uw denken. Het is niet moeilijk te leren en eenvoudig toe te passen. Het kost weinig tijd en de discipline om het regelmatig te doen, dringt zich vanzelf op.
Wel moet u de juiste technieken kennen. Maar de voordelen voor uzelf, uw omgeving en voor de organisatie waar u voor werkt zijn immens. Regelmatig eventjes tot rust komen helpt u om uw stressreacties af te bouwen, meer weerstand – fysisch en mentaal – op te bouwen, een beter humeur te hebben, meer energie te verkrijgen, toename van focus en concentratie op te bouwen en voor een beter algeheel gevoel van welbehagen.
Als coach is dit een van de belangrijkste issues waar ik dagelijks mee geconfronteerd wordt. Door mensen de juiste technieken aan te leren, bekomen we vaak onvoorstelbare resultaten.
